Skip to main content
Ieder jaar wagen duizenden Nederlanders zich aan de marathon. Sinds de Olympische Spelen van 1896 is deze iconische afstand niet meer weg te denken van de internationale sportkalender.
Maar waar komt de marathon eigenlijk vandaan?
In dit artikel duiken we niet alleen in de geschiedenis, maar ontdekken we ook wie de snelste marathonlopers zijn. Zowel bij de dames als bij de heren. En hoe zit het met de records in Nederland? Je leest het hier!
Wat is een marathon?
De marathon is een hardloopwedstrijd over een afstand van 42,195 meter.
Het ontstaan van de marathon is verbonden aan de Slag bij Marathon uit het jaar 490 v.Chr.. In deze oorlog hadden Atheners het aan de stok met de veel sterkere Perzen. Ondanks de ongelijkheid wisten de Grieken te winnen en de oorlog in hun voordeel te beslissen. Een Griekse soldaat zou toen van het slagveld in Marathon naar Athene zijn gesneld (ongeveer 35 km) om het goede nieuws van de overwinning te melden.
Zoals te lezen is op wikipedia, zijn er verschillende versies van het verhaal.
De allereerste marathon
De marathon zoals we die nu kennen werd voor het eerst tijdens de Olympische Spelen van 1896 in Athene gehouden. Sindsdien is de marathon een vast onderdeel van de Olympische Spelen. Over de hele wereld worden er talloze marathons georganiseerd. Volgens de website World Marathons zijn er tenmiste 1700.
Enkele bekende marathons zijn:
- Berlijn Marathon
- Londen Marathon
- Boston Marathon
- Rotterdam Marathon
- Amsterdam Marathon
- Tokyo Marathon
- New York City Marathon
Waarom is de marathon 42,195 kilometer?
Maar waarom dan die 42,195 kilometer? Dat is per toeval ontstaan.
In 1908 stond de marathon op het programma van de Olympische Zomerspelen in Londen. De organisatoren van de Spelen besloten om de start van de wedstrijd bij Windsor Castle te laten plaatsvinden en de finish in het stadion van White City te leggen. De afstand tussen deze twee punten bleek echter iets langer te zijn dan de geplande 40 kilometer. Deze afstand is sindsdien de standaard geworden voor alle marathonwedstrijden over de hele wereld.
Snelste marathon ooit
De snelste marathon ter wereld voor mannen is gelopen door de Keniaan Kelvin Kiptum in een tijd van 2:00:35 tijdens de Chicago Marathon in 2023. Hij verpulverde daarmee het oude wereldrecord 2:01:09 van Eluid Kipchoge.
Bij de dames heeft Ruth Chepngetich de snelste marathon gelopen. Op 13 oktober 2024 snelde de Keniaanse tijdens de Chicago Marathon naar 2:09:56. Daarmee noteerde ze als eerste vrouw ooit een tijd onder de 2:10 uur.
Update 24/10: Chepngetich is voor drie geschorst wegen een positieve test in maart. Alle resultaten die de Keniaanse liep vanaf 14 maart dit jaar worden geschrapt. Voorlopig blijven al haar resultaten van voor die dag, waaronder het wereldrecord, staan, zo meldt de AIU.
Marathon in minder dan twee uur
Met 2:00:35 uur is Kelvin Kipchum de snelste persoon ooit op de marathon. Een marathon in minder dan twee uur in een officiele wedstrijd komt daarmee steeds dichterbij.
In onofficele setting is het Eluid Kipchoge al wel gelukt om de marathon onder de twee uur te lopen. De Keniaan probeerde in 2017 (Breaking2) en 2019 (Ineos 1:59 Challenge) onder de magische barriere van twee uur te duiken.
Tijdens het Breaking2 project in 2017 kwam Kipchoge op het circuit van Monza 26 seconden te kort om de twee uur barriere te breken. Twee jaar later lukte hem het wel. Tijdens het Ineos 1:59 Challenge in Wenen liep hij 1:59:40 uur.
Breaking2
Het Breaking2 project was een initiatief van Nike, gelanceerd in 2017, met als doel om een marathon te lopen in minder dan twee uur, een prestatie die nog nooit eerder was bereikt. Nike selecteerde drie elite lopers: Eliud Kipchoge uit Kenia, Lelisa Desisa uit Ethiopië en Zersenay Tadese uit Eritrea. Het bedrijf investeerde in uitgebreid onderzoek en ontwikkelde geavanceerde uitrusting, waaronder speciaal ontworpen schoenen, om de atleten te helpen. Het evenement vond plaats op het Formule 1-circuit in Monza, Italië. Hoewel Kipchoge het record niet officieel brak, voltooide hij de marathon in een verbazingwekkende tijd van 2:00:25, slechts 25 seconden boven het beoogde doel. Het project illustreerde de grenzen van menselijke prestaties en de rol van technologie en innovatie in de sport.
Ineos 1:59 Challenge
De Ineos 1:59 Challenge was een evenement in 2019 waarbij de marathonloper Eliud Kipchoge als doel had om als eerste persoon een marathon te lopen in minder dan twee uur. Dit evenement, gesponsord door het Britse chemiebedrijf Ineos, vond plaats in Wenen, Oostenrijk, op een speciaal uitgekozen parcours. Kipchoge werd ondersteund door een team van 41 pacemakers en een auto die een laserschild projecteerde om het ideale tempo aan te geven. Met deze hulp en optimale weersomstandigheden slaagde Kipchoge erin om geschiedenis te schrijven en de marathon te voltooien in 1:59:40. Hoewel deze prestatie niet als officieel wereldrecord wordt erkend vanwege de gecontroleerde omstandigheden, toonde het de mogelijkheid aan dat een mens een marathon in minder dan twee uur kan lopen.
Snelste marathon in Nederland
Kiptum en Chepngetich zijn modiaal de snelste op de marathon, maar hoe zit het eigenlijk met de Nederlanders?
De snelste Nederlander op marathon is Abdi Nageeye. In het voorjaar van 2025 liep hij tijdens de London Marathon naar 2:04:20 uur. Bij de vrouwen is Sifan Hassan de snelste. Het loopwonder snelde tijdens de Chicago Marathon (haar tweede marathon) in 2023 naar een tijd van 2:13:38 uur.
Amsterdam vs Rotterdam
Nederland mag wat betreft marathons niet klagen.
Voor een klein landje ‘hebben' we enkele van de hoogst aangeschreven marathons ter wereld. Jaarlijks reizen er duizenden hardlopers naar Nederland om deel te nemen aan de Rotterdam en Amsterdam Marathon.
Rotterdam Marathon
Rotterdam Marathon is in het voorjaar nog steeds dé marathon van Nederland. Sinds de eerste editie in 1981 is er in de havenstad zeer snel gelopen. Het vlakke parcours, strakke organisatie en vaak gunstige weerstomstandigheden leidde in 1985 en 1988 zelfs tot een wereldrecord bij de mannen. Ook bij de vrouwen werd er al eens een wereldrecord gelopen.
Het parcours record van de Rotterdam Marathon is momenteel: 2:03:36 uur
Amsterdam Marathon
De Amsterdam Marathon is in het najaar het doel voor vele nationale en internationale hardlopers.
Een marathon in Amsterdam was er voor het eerst in 1928 tijdens de Olympische Zomerspelen. In z'n huidige vorm werd de marathon voor het eerste in 1975 gelopen. Ook in Amsterdam worden er snelle tijden gelopen. In 1980 loopt Nederlandse marathoonlegende Gerard Nijboer er zelfs een wereldrecord, echter wordt deze nooit door de IAAF erkend als record. In 2005 loopt Haile Gebresselassie er de snelste tijd van het jaar.
Het parcours record van de Amsterdam Marathon is momenteel: 2:03:30 uur
Conclusie snelste marathon
De snelste marathon? Het ligt er maar net aan hoe je het bekijkt. In Berlijn werden sinds 1977 dertien wereldrecords gelopen, Chicago daarentegen is momenteel de ‘houder' van het wereldrecord.
Een snelle marathon verschilt natuurlijk per persoon. Ik liep mijn snelste marathon bijvoorbeeld in New York (3:01 uur, 2014), niet bepaald een snel parcours. Het hangt daarom heel eraf van je voorbereiding maar zeker ook je omstandigheden en voeding.
Voor een snelle marathon hoef je in ieder geval niet naar Berlijn en Chicago af te reizen. In Rotterdam en Amsterdam kan je een dik PR lopen. Beide marathons zijn vlak, goed georganiseerd en vinden vaak plaats onder gunstige weersomstandigheden.
Weet jij nog niet je volgende marathon? Check dan mijn marathonkalender.
